بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های کیفیت آب دریاچه سد شهید رجایی (استان مازندران-ساری)

دریاچه‌ها و مخازن سدها برای اهداف مختلفی از جمله کنترل سیلاب، تولید انرژی، تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعت، کشتیرانی، پرورش ماهی و تفریحات آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لذا حفظ کیفیت آب، بهره‌برداری مناسب و پایدار سدها را امکان‌پذیر می‌سازد. براین اساس مطالعه حاضر با هدف تعیین و مقایسه کیفیت آب دریاچه سد شهید رجایی (مازندران- ساری) با استفاده از پارامترهای غیر زیستی (فیزیکوشیمیایی) و زیستی (کلروفیلa، شانون، ساپروپی، میکروب و قارچ) انجام شد. در این تحقیق چهار ایستگاه اندازه‌گیری کیفی آب انتخاب شد و در ماه‌های مختلف سال 1391 بررسی شد. شاخص کیفیت آب براساس هفت متغیر فیزیکوشیمیایی، شاخص تروفیکی TSI براساس مواد مغذی، شفافیت آب و کلروفیل آ و شاخص شانون و ساپروبی بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد حداقل سطح تروفیکی در ماه‌های شهریور و بهمن (اولیگوتروف) و حداکثر آن در ماه‌های تیر و مرداد (یوتروف) بوده است. بر اساس شاخص کیفیت آب، آب این مخزن در همه ماه‌ها در طبقه خوب قرار گرفت. کیفیت آب بر اساس شاخص شانون و ساپروبی نشان داد که آب در ماه‌های تیر و مرداد نسبت به ماه‌های دیگر دارای کیفیت پایین‌تری بوده و در حد آلودگی متوسط تا شدید قرار داشته است. همچنین میزان شمارش عوامل قارچی و میکربی در ماه‌های گرم سال (تیر و مرداد) به‌طور معنی‌داری در تمامی ایستگاه‌ها بیشتر بوده است. این مطالعه نشان داد که بررسی تعیین کیفیت آب (خصوصاً منابع آب شرب) با استفاده توأم از پارامترهای زیستی و غیر زیستی نتایج کامل‌تر و قابل اطمینان‌تری را ارائه می‌دهد. در مجموع، به‌منظور پیشگیری از وقوع پرغذایی، شکوفایی جلبکی و کنترل بار میکربی، قارچی و منابع فسفری و آلی سد، کنترل فعالیت‌های جوامع انسانی در اطراف و یا در مسیر رودخانه‌های منتهی به سد به‌خصوص در ماه‌های فصل تابستان از نکات کلیدی محسوب می‌شود.